در FreeBSD برای اینکه بتوانیم از محیط های گرافیکی مانند Gnome یا KDE یا XFCE یا FluxBox استفاده کنیم باید package ی به نام xorg را حتما داشته باشیم که آن را می توان نوعی موتور گرافیکی برای سیستم عامل به حساب آورذ.
xorg باعث می شود برنامه های گرافیکی در سیستم شما اجرا شوند و فونت ها به راحتی کار کنند و شما بتوانید فیلم ببینید.
هنگامی که ما xorg را نصب می کنیم درایور های کارت های گرافیکی مانند Nvidia , ATI , Intel ,VIA نصب خواهد شد و اگر شما این کارت گرافیک ها را داشته باشید می توانید از حداکثر امکانات آنها استفاده کنید .
هنگامی که xorg نصب می شود درایور های مربوط به وسایلی مانند موس و کیبرد برای کار در محیط گرافیکی نصب خواهد شد تا شما بتوانید از حداکثر قابلیت های آنها استفاده کنید .
برای نصب xorg با دستور make install clean شما باید حداقل ۴ گیگ فضای خالی باید داشته باشید .
برای نصب مراحل زیر را طی می کنیم
# cd /usr/ports/x11/xorg
# make install clean
این package بعد از مدتی نصب می شود و از شما پرسش های زیادی درباره نصب برنامه های دیگر پرسیده خواهد شد که شما با توجه به نیاز خود آنها را نصب می کنید
نکته : در هنگام نصب درایور های مربوط به کارت گرافیک بهتر است اکثر درایور های پیشنهادی را نصب کنید تا در موقع config با مشکلی بر خورد نکنید.
xorg را بوسیله دستور pkg_ add می توان نصب کرد . کافی است در ترمینال تایپ کنید
# pkg_add -rv xorg
بعد از نصب به سراغ تنظیم xorg می رویم.
در هنگام نصب xorg از شما پرسیده می شود آیا pacakge هایی به نام های hal و dbus نصب شود یا نه . برای اینکه کمترین مشکل را با موس و کیبرد و سایر قطعاتی که از طریق USB نصب می شوند داشته باشید حتما گزینه YES را انتخاب کنید .
برای اینکه این برنامه ها در هنگام ریست سیستم به صورت اتوماتیک اجرا شوند حتما باید عبارت های
hald_enable="YES"
dbus_enable="YES"
را در فایل زیر قرار دهید
/etc/rc.conf
اگر خط های بالارا در فایل مورد نظر قرار ندهید حتما در محیط های گرافیکی مانند Gnome به مشکل برخورد خواهید کرد.
در این مرحله عبارت زیر را در ترمینال در حالیکه یوزر root هستید وارد می کنید
# Xorg -configure
این دستور باعث می شود در شاخه root یک فایل به نام
xorg.conf.new
ایجاد شود که شما برای کانفیک xorg از آن استفاده خواهید کرد.
حالا دستور زیر را در ترمینال تایپ می کنید
# Xorg -config xorg.conf.new -retro
با زدن Enter یک صفحه جدید برای شما باز می شود که به صورت خاکستری و سیاه و سفید است . اگر موس را تکان دهید موس شما حرکت می کند .
اگر صفحه خاکستری را دیدید جای خوشحالی است چون xorg قطعات شما را مانند کارت گرافیک و موس و کیبرد را به خوبی شناخته است و با آنها ارتباط برقرار کرده و xorg درست کار می کند .
برای اینکه از این صفحه خارج شوید و به ترمینال برگردید و بقیه تنظیمات xorg را انجام دهید کلیدهای Ctrl و Alt و F1 را باهم فشار دهید . با فشار دادن این کلید ها به محیط ترمینال راه پیدا می کنید در محیط ترمینال اگر دیدید به خط فرمان برنگشته اید کلیدهای Ctrl و C را فشار دهید .
خوب حالا xorg به صورت پیش فرض کانفیک شده است و شما می توانید یکی از محیط های گرافیکی مانند Gnome را نصب کنید .ولی اگر دوست داشته باشید می توانید فایل xorg.conf.new را یا برنامه های مانند edit یا VI و غیره باز کنید و قسمت هایی را که لازم دارید را دستکاری کنید . مثلا من دوست دارم رزولوشن را برای محیط های گرافیکی مانند Gnome خودم به صورت دستی تعریف کنم , هر چند که xorg رزولوشن های مورد نیاز را تنظیم می کند . کافی است فایل xorg.conf.new را باز کنم و به قسمت screen بروم که شبیه به زیر می باشد
Section "Screen"
Identifier "Screen0"
Device "Card0"
Monitor "Monitor0"
DefaultDepth 24
SubSection "Display"
Viewport 0 0
Depth 24
Modes "1024x768"
EndSubSection
EndSection
در حالت طبیعی بعد از قسمت Depth قسمت دیگری وجود ندارد من بعد از این قسمت عبارت
Modes "1024x768"
را اضافه می کنم این یعنی اینکه رزولوشن دلخواه من 1024 در 768 باشد .
تغییرات را ذخیره می کنم .
شما می توانید تغییرات دیگری را نیز اضافه کنید . بهتر است به xorg اجازه دهید از تنظیمات default استفاده کند .
حالا نوبت آن است که فایل xorg.conf را به شاخه etc منتقل کنیم تا مورد استفاده سیستم قرار گیرد . پس در ترمینال تایپ می کنم
# cp xorg.conf.new /etc/X11/xorg.conf
دستور بالا فایل xorg .conf.new را به شاخه X11 که در شاخه etc قرار دارد منتقل کرده و آن را به xorg.conf تغییر می دهد.
از این به بعد هر وقت سیستم به تنظیمات xorg احتیاج داشت به شاخه مراجعه می کند.
نصب و تنظیم xorg تمام شد.